Ilustracja – Marcin Bondarowicz Poland Theme (PEACE) © Marcin Bondarowicz

Grand Prix 23. Międzynarodowego Biennale Karykatury Antywojennej Kragujevac 2025 zostało przyznane polskiemu rysownikowi Marcinowi Bondarowiczowi, o czym poinformowano na konferencji prasowej 23 sierpnia 2025 roku w Parku Pamięci Kragujevac (Serbia).

Jury The XXIII International Biennial Salon Anti-War Cartoons Kragujevac 2025 – Serbia, w składzie: Klaus Peter – rysownik z Austrii (przewodniczący), Jugoslav Vlahović – rysownik, ilustrator i projektant, Špiro Radulović – rysownik, Tošo Borković – rysownik oraz Miodrag Stojilović – dziennikarz i publicysta (Przewodniczący Rady Salonu), obradowało w Kragujevacu 23 sierpnia 2025 r. i stwierdziło, że na XXIII Salon Karykatury Antywojennej w Serbii wpłynęła rekordowa liczba 1442 prac od 506 autorów z 67 krajów ze wszystkich kontynentów. Po zapoznaniu się z nadesłanymi pracami Jury wybrało karykatury do wystawienia i opublikowania w katalogu oraz podjęło decyzję wybierając laureatów konkursu.

Nagrodę Grand Prix – VESNIK MIRA (POSŁANIEC POKOJU) THE COMPETITION OF THE XXIII INTERNATIONAL BIENNIAL SALON ANTI-WAR CARTOONS „KRAGUJEVAC 2025” SERBIA otrzymał artysta z Polski – Marcin Bondarowicz. Nagrodę Grand Prix Bondarowicz otrzymał po raz pierwszy w swej artystycznej karierze rysownika i ilustratora. Nagroda Grand Prix (z fr. „wielka nagroda”) to ogólne określenie na główną, prestiżową nagrodę przyznawaną w różnych dziedzinach, takich jak festiwale filmowe (np. Cannes), konkursy literackie (np. Grand Press) czy zawody sportowe. Nazwa ta jest używana do wyłonienia najlepszego filmu, sportowca, czy artykułu, często wraz ze statuetką i nagrodą pieniężną. 

„Otrzymaną Nagrodę Grand Prix 23. Międzynarodowego Biennale Karykatury Antywojennej Kragujevac 2025 traktuję szczególnie. To wyjątkowa forma uznania i podkreślenia roli artysty i sztuki w międzynarodowej misji niesienia sprzeciwu wobec wojny i przemocy na świecie. Głos artysty w misji antywojennej jest szczególnie aktualny wobec bieżących konfliktów zbrojnych na świecie. Wojna w Ukrainie i Bliskim Wschodzie i ich wyraźne implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego stało się faktem. Konflikt między Izraelem a Iranem to przykład wojny, która może zdestabilizować cały świat. Od II wojny światowej nie byliśmy tak blisko globalnego konfliktu. I mimo to nadal patrzymy na obrazy cierpienia i śmierci niewinnych ludzi z wyjątkowym spokojem. Czuję się równie bezsilny ale nie chcę być niemy wobec tej tragicznej konsekwencji zdarzeń. Prace o charakterze antywojennym stale rodzą się w mojej głowie. W ten sposób mogę wyrazić swój ból i zaniepokojenie tym co rozgrywa się na naszych oczach. Czuję, że jako zwykły człowiek mogę wykrzyczeć światu swój ból i brak zgody na obrazy, które codziennie widzę w mediach na całym świecie. Robię to wierząc, że z przesłaniem prac artystów takich jak ja trudno się nie zgodzić – bez względu na to, po której stronie politycznej barykady odbiorca się pozycjonuje. Nagrody i wyróżnienia, szczególnie zdobywane w prestiżowych konkursach oraz międzynarodowych przeglądach ilustracji czy rysunku prasowego stanowią dla mnie wyjątkową motywacje do dalszej ciężkiej pracy w zakresie niesienia prawdy. Tak bowiem traktuje tę formę przekazu jakim jest ilustracja prasowa czy rysunek koncepcyjny. Fenomen jego żywotności polega zapewne na prostocie wyrazu i językowej uniwersalności. Dzięki niemu, w poszukiwaniu własnej formy wypowiedzi, można iść ścieżką przyspieszonego rozwoju. Nie wystarczy jedynie wznieść się na wyżyny określonej techniki, doskonalenia artystycznego warsztatu, trzeba stale zaskakiwać i co najważniejsze mieć coś istotnego do powiedzenia. By rysunek poruszał sumienia, niósł temat wraz z przesłaniem musi mieć jasny przekaz i czytelny zrozumiany na całym świecie komunikat” – tak podsumował swój udział w międzynarodowym Salonie Karykatur Antywojennych autor nagrodzonej pracy Marcin Bondarowicz.

Prace laureatów oraz wybranych artystów zaplanowano wystawić w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych, Komisji Europejskiej, europejskich centrach kultury oraz przed publicznością z 40 miast w ponad 20 krajach – podkreśla Miodrag Stojilović – dziennikarz i publicysta (Przewodniczący Rady Salonu). Jak poinformowała Marijana Stanković – dyrektor Parku Pamięci „Kragujevac”, który przejął organizację Salonu w 2015 r. uroczysta gala wręczenia nagród artystom zaplanowana została 20 października 2025 r. w „Muzeum 21”, które znajduje się przy początku trasy wiodącej przez teren całego kompleksu parkowego. Muzeum powstało w 1976 roku. Jego głównym celem jest aspekt edukacyjny oraz zbieranie informacji na temat masakry, do jakiej doszło w Kragujevacu (Serbia) w 1941 roku.

Jury, w skład którego weszło czterech uznanych artystów karykatury, z których trzech było wcześniej laureatami Salonu, a wszyscy czterej byli laureatami prestiżowych międzynarodowych festiwali karykatury, podkreśliło wielki sukces XXIII Salonu zarówno pod względem liczby uczestniczących autorów, nadesłanych prac jak i jakości karykatur, które wpłynęły do Organizatora. Świadczy to o uniwersalnym i niestety wciąż aktualnym charakterze antywojennego tematu.

Wszystko to świadczy o sile misji pokojowej promowanej przez Organizatora XXIII Salonu. Najnowszy konflikt wojenny między Rosją a Ukrainą, a także Izraelem a Palestyną, wymaga jeszcze silniejszego głosu antywojennego we wszystkich częściach społeczności międzynarodowej tak aby powstrzymać przemoc, rozlew krwi i cierpienie.

Prace wybrane do wystawy i publikacji w katalogu Salonu, a zwłaszcza prace nagrodzone, prezentują inspirującą różnorodność środków wyrazu w potępieniu wojny i ostrzeganiu przed jej destrukcyjnym wpływem na ludzi i całą planetę. Oprócz idei, wybrane prace charakteryzują się również silną stroną wizualną i wysokim poziomem artystycznym.

Jury podkreśla, że Salon po raz kolejny potwierdził swoją pozycję jednej z najważniejszych manifestacji antywojennych w Serbii i wyraża uznanie dla Kragujevaca za wytrwałe pielęgnowanie i rozwijanie Salonu, gromadzenie wokół niego miast partnerskich i prezentowanie Salonu w kraju i za granicą.

Lista laureatów The XXIII International Biennial Salon Anti-War Cartoons Kragujevac 2025 – Serbia:

Nagroda GRAND PRIX – VESNIK MIRA (POSŁANIEC POKOJU) – Marcin Bondarowicz (Polska)

Pierwszą Nagrodę – Nikolay Sviridenko (Rosja)

Drugą Nagrodę – Angel Boligan (Meksyk)

Brązowa Nagroda – Javad Takjoo (Iran)      

Nagroda Prezydenta Bydgoszczy – Konstantin Sunerberg (Belgia)

Nagrodę miasta Ingolstadt – Zoran Mihajlović (Serbia)

Nagrodę miasta Bielsko-Biała – Marco D’Agostino (Włochy)

Nagroda miasta Sirena – Marco De Angelis (Włochy)

Nagroda miasta Pitesti – Nikołaj Woroncow (Rosja)

Nagroda Prizma Kragujevac – Zoran Tovirac (Serbia)

Ponadto Jury postanowiło przyznać dyplomy autorom, których prace zasługiwały na nagrody: Hamed Bazrafkan (Iran), Luc Vernimmen (Belgia), Julio Carrion Cueva (Peru), Jitet Kustana (Indonezja), Alisson Affonso (Brazylia), Bilig Ba (Chiny), Michaił Zlatkowski (Rosja), Konstantin Kazanczew (Ukraina).

Inf. wł.