JASKÓŁKA

Można przez całe życie rysować, malować, projektować, a w końcu... przejść do historii dzięki jednej pracy. Taki jest los artysty! Chociaż Jerzy Treutler należy do bardzo cenionych grafików, zapisał się w pamięci jako twórca słynnej "Jaskółki" - logo Mody Polskiej. Ten popularny znak towarowy, drukowany na każdej metce ubrań szytych przez tę luksusową firmę odzieżową, Jerzy Treutler narysował około roku 1957, namówiony przez ówczesną projektantkę Xymenę Zaniewską. Był to prawdziwy strzał w dziesiątkę: Moda Polska ku rozpaczy elegantek przestała istnieć w 1998 roku, ale "Jaskółka" do dziś jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych logotypów. To kwestia magii talentu artysty, a zarazem efekt znakomitej współpracy z firmą, która przez wiele lat święciła triumfy na naszym rynku. A także poza granicami Polski, gdyż towary Mody Polskiej były również eksportowane. Ubiory z "Jaskółką" były gwarancją dobrej jakości materiałów i nowoczesnego kroku. Namiastka luksusu w czasach PRL-u. Pamiętam eleganckie kreacje mojej Mamy, zdobywane właśnie w salonach (bo sklepy "Mody Polskiej" już wtedy nazywano szumnie salonami) na ulicy Ordynackiej i Chmielnej (od dawna nie istnieją; w jednym ostatnio sprzedawano fortepiany, a w drugim rozgościł się bank). Wracając jednak do Jerzego Treutlera: urodzony w 1931 roku, ukończył warszawską Akademię Sztuk Pięknych w pracowni Tadeusza Kulisiewicza, jednak po studiach postanowił wykorzystać swoje umiejętności bardziej praktycznie. Wykonywał na zlecenie wydawnictw ilustracje książkowe, kalendarze, katalogi, ulotki reklamowe. Można powiedzieć, że dostosował swój perfekcyjny warsztat do potrzeb grafiki użytkowej. Widać to wyraźnie w dziedzinie, w której odniósł ogromny sukces: w projektowaniu plakatów. Obecnie uważany jest za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli tzw. polskiej szkoły plakatu jako autor około dwustu prac nagradzanych i wystawianych na polskich i międzynarodowych wystawach. Wiadomo, że plakat rządzi się swoimi prawami. Aby dobrze odegrać swoją rolę, czyli przyciągnąć uwagę przechodniów, musi być atrakcyjny w formie i kolorystyce: syntetyczny w treści, a zarazem zaskakujący. I takie są prace, prezentowane do połowy listopada na wystawie "Jerzy Treutler. Grafik projektant. Retrospektywa" w Muzeum Plakatu w Wilanowie. Jest to - jak sam tytuł prezentacji wskazuje - obszerny pokaz dorobku twórczego artysty, z kolekcji Muzeum oraz z archiwum rodzinnego autora. Przestronną salę wypełnia ponad 400 prac, głównie plakaty o tematyce filmowej, sportowej, turystycznej oraz szkice i ilustracje książkowe. Cechuje je charakterystyczna, zdecydowana kreska, odważna kolorystyka, dynamika, a zarazem coś jeszcze: zaskakujące, dowcipne skojarzenia i metafory. Jest wśród nich oczywiście "Jaskółka". Sztuka plakatu - sztuka dla inteligentnych, uważnych czytelników.

Beata Joanna Przedpełska